MẠN BÀN VỀ KIỂM SOAT TỈ LỆ TỬ VONG VÀ DI CHỨNG CỦA BỆNH NHÂN COVID-19 HIỆN NAY (Chủ nhật, 12 tháng 09, 2021)

Trong tình hình đại dịch Covid-19 diễn biến rất căng thẳng và con số người nhiễm và tử vong tăng cao trên toàn thế giới cũng như ở việt Nam ... Rất nhiều chính sách khác nhau tùy tình hình và quan điểm của người lãnh đạo ở các nước đã được đưa ra hiện nay nhưng theo quan điểm của Bs tui thì không hiểu vì lý do gì mà rất nhiều thông tin được dấu giếm làm cho người dân hoài nghi ...

Ngay như những con số nhiễm bệnh Covid, lành bệnh, tử vong,... luôn được điều chỉnh và công bố theo các qui chuẩn khác nhau. Cách khống chế nguồn lây từ các người bị nhiễm (Việt Nam gọi là F0) khác nhau, cách điều trị ban đầu đối với các F0 nhằm giảm tỉ lệ nặng dẫn đến hạn chế tử vong cũng khác nhau ...

Thử hỏi nếu không có một qui chuẩn thống nhất chung thì với các số liệu như thế khi các đánh giá thống kê nhằm làm cơ sở cho việc đưa ra một phương cách hoàn chỉnh để chống dịch và điều trị Covid-19 này trong tương lai có thể tin được không ???

Thôi chuyện chính trị và phương sách chống dịch của các người tui không quan tâm nữa mà tui chỉ muốn lưu ý đến phương diện Y học để cùng bàn đưa ra một cách hữu hiệu nhất cho mọi người chúng ta biết nhằm khi sự cố xảy ra thì chúng ta sẽ được nằm trong con số may mắn nhất ...

Thời gian đầu dịch Covid-19 thì các nhà điều trị luôn nhắc đến cơ chế tử vong là do cơn bão CYTOKIN ... nhưng gần đây báo chí không nói nhiều về cơ chế này nữa mà tập trung đổ lỗi nhiều về hậu quả tử vong là do : đông đặc phổi, đông máu,(trên cơ địa bệnh nhân có bệnh nền)... Đó là chưa kể đến việc rất ít nhắc đến những hậu quả lâu dài về sau là nỗi kinh hoàng mà người mắc bệnh Covid-19 phải mang suốt phần đời còn lại của họ cũng rất ít được hắc đến ...

Ở Việt Nam hiện nay đang đưa ra những gói thuốc cho F0 (người nhiễm SARS-CoV-2) không triệu chứng nhưng được đưa đủ đến các đối tượng này còn chưa đủ và dè dặt có lẽ vì sợ người dân chưa hiểu đúng cách dùng ... Điều này cũng đúng thôi vì những loại thuốc này rõ ràng là nguy hiểm và phải cần Bác sĩ hướng dẫn thực tế ở những người khác nhau có những bệnh họ đang có trong người và thường được gọi là bệnh nền ...

Rồi gần đây khi đưa các loại thuốc chống virus như Molnupiravir vào điều trị lại quảng cáo quá mức như là THẦN DƯỢC của F0 thì người dân lại thêm 1 lầm tưởng mới nên tập trung săn lùng các loại thuốc dạng này đầy rẫy trên mạng xã hội...

Khái niệm về tải lượng virus lên ngôi cùng với việc xác định chỉ số tải lượng virus trong xét nghiệm RT-PCR : CT< 20 : nhẹ, CT 20-30 trung bình, CT >30 : nặng là chỉ số đánh giá để cần cách ly thôi mà không hề phân tích rõ cho người dân biết rằng CT>30 chỉ có nghĩa là tải lượng virus trong hầu họng họ cao (CT: cycle threshold) nên dễ lây nhiễm cho người khác. Việc mang họ vào các bệnh viện F0 chỉ là nhằm mục đích cắt nguồn lây cho cộng đồng và dự phòng các diễn biến có thể chuyển nặng ở những người có những yếu tố nguy cơ riêng kèm theo của chính bản thân họ được cơ quan Y tế nhận định. Lưu ý rằng chỉ số CT này không liên quan gì đến việc bệnh nặng hay nhẹ trong tương lai của người bị nhiễm Covid-19 như một số người lầm tưởng rồi lo lắng...

Theo tui dù tử vong và di chứng để lai trong bất kỳ bệnh cảnh nào thì nguồn gốc cũng là đều do tình trạng nhiễm virus cấp tính và việc việc xảy ra cơn bão Cytokin ... Bản thân con virus nCOV này nó không hề trực tiếp tấn công tim gan phèo phổi của bất kỳ ai hết. Chính phản ứng miễn dịch của cơ thể chúng ta mới là nguồn gốc gây nên mọi hậu quả chết người trước mắt và di chứng lâu dài mà người bệnh phải chịu về sau dù đã khỏi bệnh.

Cơn bão Cytokin này hoàn toàn không liên quan gì đến chỉ số CT cao hay thấp trong hầu họng của người nhiễm Covid-19 nghĩa là nó không liên quan gì đến tải lượng virus mà bạn đang mang trong người bạn khi bạn bị nhiễm SASR-CoV-2. Bản thân cơn bão Cytokin là hậu quả của quá trình đáp ứng miễn dịch của cơ thể con người. Mà đã nói đến đáp ứng miễn dịch thì cơ địa mỗi người là mỗi khác nhau. Ví dụ đơn giản như khi một nhóm bạn trẻ đi vào rừng chơi bị một đàn ong tấn công thì trong khi những người khác khỏe mạnh lại có một người bị bệnh cảnh rất nặng và tử vong một cách bạn không hiểu ...!? Một ví dụ khác mà bạn cũng có thể thấy rõ là khi bạn đi tiêm ngừa vaccine covid-19 thì có người thế này có người thế khác... Nhưng đó chính là phản ứng miễn dịch đó bạn. Nó cơ bản giống nhau giữa chúng ta vì trong quá trình tiến hóa hàng trăm triệu năm con người đã có một bản năng để chống lại mọi tác nhân xấu đến với mình thông qua phản ứng miễn dịch, còn những cá thể không có được phản ứng miễn dịch tốt như hiện nay đều đã biến mất khỏi trái đất. Tuy nhiên sẽ cũng có những cá thể đặc biệt trong quần thể loài người làm họ sẽ ưu việt với dạng bệnh này và yếu kém ở dạng bệnh khác và đó là lý do có nhiều loại bệnh như hiện nay ( dĩ nhiên còn do nhiều tác nhân khác như môi trường, lối sống,..). Và cuối cùng có thể nói, người bạn bị tử vong do ong chích của bạn cũng nằm trong số nhóm bị phản ứng miễn dịch thái quá đối với nọc ong này trong khi những người khác đáp ứng yếu ớt hơn lại rất mạnh khỏe và an toàn ...

Lúc này chắc có lẽ bạn đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc tử vong của bệnh Covid-19. Bạn sẽ không còn quan tâm đến chỉ số CT (tải lượng rvirus) nữa vì nó sẽ không làm bạn chết. Cái chết của người bệnh Covid-19 suy cho cùng là kết quả của việc đáp ứng miễn dịch quá mức của cơ thể họ đối với SASR-CoV-2 mà bình thường là có lợi thì lúc này tỏ ra quá có hại làm dẫn đến cơn bão Cytokin là 1 loại chất độc tàn phá hàng loạt các cơ quan của cơ thể bệnh nhân. Việc tàn phá đồng loạt này làm bệnh cảnh nặng diễn ra cực nhanh hơn là tàn phá chỉ ở một cơ quan riêng lẻ làm bệnh nhân tử vong nhanh mà bác sĩ chúng ta không trở tay kịp. Đó là nói trong trường hợp không có dịch bệnh và số lượng bệnh nhân ít thì riêng việc cấp cứu cho bệnh nhân này cũng đã phải cần nhiều Bác sĩ chuyên gia tham chiến rất dài ngày, hội chẩn rất nhiều lần mà cơ hội cũng khó nói trước ... Huống hồ hiện nay trong khi số lượng bệnh nhân kiểu dạng này quá đông vượt quá khả năng đáp ứng của ngành Y tế thì khó nói lắm ... Chúng ta có thể xây dựng rất nhiều bệnh viện dã chiến, đặt vào đó nhiều giường nhiều phương tiện máy móc, oxy,... nhưng đội ngũ Y tế ở đâu ra ??? Trung bình chỉ một ca nặng thì bình thường cả một đội cấp cứu ở khoa ICU cũng đã phải làm căng thẳng, mệt mỏi từ ngày này qua ngày khác có khi kéo dài vài tháng như trường hợp cùa chàng phi công người Anh mà năm ngoái chúng ta đã cứu sống (bây giờ hổng nghe nói sức khỏe thế nào có trở lại lái máy bay được chưa ...?!). Vậy lúc này khi hàng loạt bệnh nhân như vậy cùng vào viện bạn nghĩ sẽ ra sao ???

Tôi đưa ra vấn đề này không nhằm ám chỉ đến việc chống dịch như thế nào của người điều hành chính sách chống dịch hiện nay mà tui chỉ muốn nhắc đến vấn đề làm sao hạn chế tử lệ tử vong hiện nay cũng như hạn chế những di chứng lâu dài của bệnh Covid-19 (hiện nay đang được giới Y khoa thế giới rất quan tâm “LONG COVID”). Vậy thì ngành Y tế cần tập trung vào việc khống chế những đáp ứng miễn dịch quá mức dẫn đến hậu quả nguy hại là cơn bão Cytokin làm bệnh nhân tử vong và di chứng về sau vì vấn đề này thời gian qua đã bị giảm sự chú ý quá nhiều mà thay vào đó cứ tung hô thần dược MOLNUPIRAVIR qua báo đài làm cho các tuyến Y tế cơ sở coi đây như là bùa hộ mệnh chống Covid-19 ...

Cần nhắc lại cho các tuyến Y tế cơ sở nắm vững khái niệm tải lượng virus khi xét nghiệm thông qua các chỉ số CT chỉ là yếu tố tham khảo đánh giá sự lây lan virus cho cộng đồng chứ không liên quan gì đến việc trở nặng và dẫn đến tử vong. Họ phải nắm thật chắc cách theo dõi, phòng ngừa chuyển biến nặng và tử vong cho các người nhiễm Covid-19 không triệu chứng (F0) thì lúc đó họ sẽ theo dõi đúng, hướng dẫn đúng... Lúc này F0 sẽ ít trở nặng và lực lượng y tế sẽ có đủ năng lực làm giảm con số tử vong.

Cuối cùng cũng xin nhấn mạnh lại lần nữa :

  • Các thần dược chống virus như Molnupiravir chỉ có tác dụng làm giảm hàm lượng SARS-CoV-2 trong cơ thể nhằm chống lây lan virus ra cộng đồng và phần nào làm giảm tình trạng nặng ... Nó hoàn toàn không phải là thần dược điều trị bệnh COVID-19 thật sự đúng nghĩa cho các bệnh nhân đang nằm ở ICU như các chí đang giật tít ...
  • Việc hạn chế tử vong chỉ được đặt ra khi khống chế được cơn bão Cytokin mà chúng ta đã biết là hậu quá của những đáp ứng miễn dịch quá mức của cơ thể trở nên bất lợi ở một số cá thể... Từ đó việc hướng dẫn sử dụng thuốc kháng viêm nhóm Corticoid là rất quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng làm nặng và tử vong như đông đặc phổi, đông máu, suy đa tạng,... Bệnh cảnh đông máu thường diễn ra sớm và có thể được ngăn ngừa giảm nhẹ sớm bằng các thuốc chống đông máu đang được khuyến cáo sử dụng sớm hiện nay như các thuốc uống nhóm Heparin đã chứng minh hiệu quả và cần được phát huy.

Tuy nhiên vì 2 nhóm thuốc dưới này là thuốc rất khó sử dụng ngay với những thấy thuốc không chuyên khoa nên người bệnh luôn phải lưu ý muốn dùng phải có chỉ định cũng như hướng dẫn cặn kẻ từ Bác sĩ điều trị.

12/9/2021

Bs Hoàng Gia Hợp